Eerste iBOF-projecten geselecteerd

Persbericht – 18 december 2020

Turbo op interuniversitaire wetenschappelijke uitmuntendheid

De Vlaamse universiteiten investeren meer dan 36 miljoen euro in de uitbouw van gezamenlijke, interuniversitaire onderzoeksconsortia. Ze bundelen zo de krachten in vernieuwend wetenschappelijk onderzoek en in domeinen waarin meerdere universiteiten aantoonbaar excellent zijn. Op deze manier versterken ze hun internationale positionering, wat hen ook zal toelaten om nog beter gewapend mee te dingen naar Europese onderzoeksfinanciering, onder meer in het kader van het toekomstige programma Horizon Europe.

In september 2019 lanceerden de Vlaamse universiteiten gezamenlijk een eerste oproep tot het indienen van zogenaamde iBOF-projecten. Voor de eerste keer werden op grote schaal middelen van de vijf universiteiten samengebracht om onderzoeksconsortia te financieren met onderzoekers uit meerdere instellingen. “Met de vorming van deze interuniversitaire consortia willen de Vlaamse universiteiten de krachten bundelen. We willen op deze manier ons wetenschappelijk onderzoek nog meer op de kaart zetten en versneld laten doorgroeien naar een internationaal excellentieniveau”, zegt Luc Sels, voorzitter van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR).

Met de Bijzondere Onderzoeksfondsen (“BOF”) gaf de Vlaamse regering elke universiteit een strategisch instrument in handen om een autonoom beleid inzake wetenschappelijk onderzoek te voeren, gebaseerd op eigen prioriteiten en noden, maar steeds met excellentie als selectiecriterium. De opeenvolgende externe evaluaties van het BOF-mechanisme tonen keer op keer aan dat de universiteiten verantwoordelijk, efficiënt en effectief omgaan met de geboden autonomie.

Met de iBOF-financiering leggen de universiteiten middelen samen uit hun onderzoeksfondsen. Zo wordt excellent, grensverleggend onderzoek (‘frontier’ of ‘blue sky research’) gesteund dat wordt uitgevoerd in een samenwerking van minstens drie promotoren van minstens twee Vlaamse universiteiten. Een iBOF-project brengt toponderzoekers samen, al dan niet in combinatie met veelbelovende onderzoekers met groot potentieel die dankzij een dergelijk interuniversitair project Vlaanderen internationaal (nog meer) op de kaart zetten. Het aanvragende consortium moet een onderling overlegd onderzoeksvoorstel indienen, waarin elke promotor expertise aanbrengt die essentieel is voor de uitvoering van het voorstel. Tegelijk moeten de promotoren complementair en/of wederzijds versterkend zijn en hebben ze elkaar nodig om het project in synergie te kunnen uitvoeren. Voorstellen kunnen worden ingediend in alle wetenschapsdisciplines.

De eerste iBOF-oproep werd gestimuleerd door de herziening van de regelgeving m.b.t. de Bijzondere Onderzoeksfondsen die de Vlaamse regering in het voorjaar van 2019 goedkeurde. Bij die gelegenheid werden ook de overheidsbudgetten voor fundamenteel Onderzoek verhoogd. “De nieuwe regelgeving staat er, met scherpe en innovatieve beleidsklemtonen op interuniversitaire samenwerking, excellentie, internationale samenwerking en interdisciplinariteit. Een duidelijke blijk van vertrouwen vanwege de Vlaamse regering in de kracht van onze universiteiten en in het belang van fundamenteel onderzoek voor welzijn en welvaart”, zegt Koen Verlaeckt, secretaris-generaal van de Vlaamse Interuniversitaire Raad.

De eerste iBOF-oproep resulteerde in 136 ontvankelijke intentieaanvragen die werden voorgelegd aan de onderzoeksraden van de universiteiten. 30 projecten werden toegelaten tot de tweede ronde. Elk project werd vervolgens extern beoordeeld door vijf internationale experten. De aanvragers werden ook geïnterviewd door het panel. De organisatie van het evaluatieproces werd uitbesteed aan de European Science Foundation (ESF).

Het internationaal panel, onder voorzitterschap van prof. Claire Wallace (University of Aberdeen), was sterk onder de indruk van de kwaliteit van de ingediende onderzoeksvoorstellen. De experten rangschikten alle 30 projectvoorstellen als respectievelijk uitmuntend, zeer goed en goed.

De beschikbare financiering laat toe om de 15 best gerangschikte projecten te financieren voor een totaal bedrag van 36,69 miljoen euro. De finale selectie telt 2 projecten uit sociale en humane wetenschappen, 6 uit de wetenschappen en technologie en 7 uit biomedische wetenschappen. De projecten hebben een looptijd van vier jaar en gaan van start op 1 januari 2021.

De lijst van goedgekeurde projecten is beschikbaar als download.

iBOF: overzicht van de goedgekeurde interuniversitaire onderzoeksprojecten (2020 12)